Giriş

KOMEK AFAD Teknik İşaret Dili Programı, ortak teknik işaret dili terimleri sözlüğü ve uygulamalı eğitimler vasıtasıyla ülke genelinde; afet ve acil durum çalışanlarının ve iş makinesi operatörlerinin birbirleriyle ve işitme engellilerle ortak işaret dilini kullanarak iletişim kurabilmeleri; etkili ve hızlı çözümler üreterek müdahalede bulunabilmeleri amacıyla geliştirilmiş bir programdır. Afet ve acil durum anında sesli iletişimi engelleyen ve güvenliği tehdit eden unsurlar hızlı ve doğru müdahaleyi güçleştirir. Sessiz iletişim, ekip çalışmalarını ve acil durum ortamını iyileştirici etkiye sahiptir. Yapılacak çalışmalar çalışanlar ve halk sağlığını korumada etkili olacaktır.

Program; afet ve acil durum koordinasyon birimlerinde görevlendirilen; Valilik, büyükşehir veya il-ilçe belediyeleri, il özel idareleri, üniversiteler, kalkınma ajansları, il afet ve acil durum müdürlükleri, Türkiye Kızılay Derneği, sivil toplum kuruluşları ve uygun görülen diğer kurum, kuruluşlarda görev alan gönüllü katılım sağlayacak herkesi kapsamaktadır.

3 Aralık 2021’de Selçuklu Kongre Merkezinde elli iki STK temsilcisi ve üyelerinin katılımıyla gerçekleştirilen Engelliler Günü Programında ATİD projesinin tanıtımı gerçekleştirildi.  2022 yılında ; T.C. İçişleri Bakanlığı Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı, Konya Büyükşehir Belediyesi işbirliğinde,  AFAD Teknik İşaret Dili (ATİD) Programı İş Birliği Protokolü imzalandı.

AFAD, İTFAİYE, KOSKİ, DSİ, Fen İşleri ve Kara Yolları Genel Müdürlüğü çalışanlarına yönelik başlatılan pilot çalışmalarla ortak işaret dilinin geliştirilmesi tüm Türkiye’de kullanılabilirliğine imkân sağlaması öngörülmektedir.

Teknik İşaret Dili Terimleri Sözlüğü, Afet ve Acil Durum ekiplerine özel terimlerin belirlenmesi için ilgili kurum/kuruluşlarla koordineli çalışılarak itfaiye, su altı-su üstü, sağlık vd. alanlarda resimli Teknik İşaret Dili Terimleri Sözlüğünün içerik, görsel, karekod tasarımı,  basılı sözlük çalışması, mobil uygulamalı sözlük uyarlaması, web sitesinde yayımlanabilir dijital formatı ile ortak bir dil geliştirilmesi hedeflendi. Kayıtlı tüm kurumların kendi içlerinde kullandıkları kelimeler listelenerek kaynak oluşturabilecek işaret dili fotoğraflar ile zenginleştirildi. Sözlük içeriğine ek olarak; afet-acil durumlarında arama kurtarmada, afet ve acil durum çalışanlarının kendi içlerinde ve kazazedeler arasında iletişimi kolaylaştıracak temel cümle seçildi. Belirlenen kelime, cümleler yeni ilave edilecek terimlerle zenginleştirilebilir nitelikte, karekod uygulamasıyla tasarlandı. ATİD web sitesinde yayımlanan mobil uygulama ile desteklendi. Sözlükte; parmak alfabesi, yönlendirme okları, genel terimler, kurumlara özgü terimler, diğer kelimeler (diğer kelimeler),  cümleler (operatörlerle iletişim cümleleri-afet sırasında işitme engellilerle iletişim cümleleri) bölümlerine yer verildi. Afet ve acil durumda arama kurtarmanın dışında kullanılabilecek ekipman ve teknik işaret dilleri sözlüğe eklendi.

Bu çalışmada emeği geçenlere ayrı ayrı teşekkür ediyor, AFAD Teknik İşaret Dili Sözlüğünün teknik ekip çalışanları, işitme engelli bireyler ve tüm gönüllülere afetle mücadele ve bir arada yaşama konusunda önemli katkılar sağlamasını diliyoruz.